Een viering van diversiteit en inclusie! Vier jaar geleden werd de 010 Inclusief Award gelanceerd met een ambitieus doel: niet alleen diversiteit en inclusie (d&i) op de kaart zetten, maar vooral ook bestaande goede praktijkvoorbeelden zichtbaar maken. De award biedt erkenning aan organisaties die voorlopen op dit vlak en inspireert anderen om hun voorbeeld te volgen. Het draait om het delen van succesvolle initiatieven, het belonen van impactvolle inspanningen en het stimuleren van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van d&i.
Vandaag kunnen we stellen dat deze prijs meer is dan een erkenning; het is een aanjager van verandering geworden. Van inspirerende praktijkvoorbeelden tot structurele beleidswijzigingen binnen organisaties – de impact is voelbaar. In dit artikel blikken we terug op de lessen en successen van de afgelopen jaren, verrijkt met wetenschappelijke inzichten en ervaringen van de winnaars.
De rol van wetenschap en inclusie initiatieven
Jaco Dagevos, senior onderzoeker bij Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en bijzonder hoogleraar integratie en migratie bij de Erasmus Universiteit Rotterdam, is een vast gezicht bij de 010 Inclusief Award als jurylid. Hij vertelt: “Tijdens de tweede editie ging ik in gesprek met wethouder Achbar, waarin ik de wetenschappelijke kant van inclusie belichtte. Wetenschap biedt handvatten om inclusie niet alleen te bevorderen, maar ook meetbaar en duurzaam te maken.”
Volgens Dagevos is er een zichtbare verschuiving in hoe bedrijven d&i benaderen. “Waar d&i eerst werd gezien als een sociale verantwoordelijkheid, zien we nu dat bedrijven het ook omarmen als een strategisch voordeel. Vooral in een krappe arbeidsmarkt is het benutten van talent niet langer een optie, maar een noodzaak. De 010 Inclusief Award heeft bijgedragen aan deze bewustwording en heeft inclusiebeleid op de agenda gezet – en dat op een inspirerende manier.”
De impact op Rotterdamse organisaties
Wij blikken graag terug op hoe de 010 Inclusief Award heeft bijgedragen aan het bevorderen van d&i binnen Rotterdamse organisaties. Dagevos: “We zien dat steeds meer bedrijven d&i als een integraal onderdeel van hun bedrijfsstrategie beschouwen. Aanvankelijk liep het mkb wat achter, maar ook daar zie je een groeiende interesse in innovatieve methoden om inclusie te bevorderen. Het gaat steeds vaker om concrete actieplannen en structurele veranderingen. Daarnaast gaat het niet alleen om diversiteit binnen halen, maar ook om medewerkers behouden en doorgroeikansen bieden.”
De award heeft daarnaast een belangrijke netwerkfunctie gekregen. “Tijdens de bijeenkomst ontstaat er veel interactie tussen bedrijven. Ze wisselen ervaringen uit, leren van elkaars uitdagingen en successen en gaan samenwerken aan inclusieve initiatieven. Dat is een onmisbaar aspect van de award.”
Praktijkverhalen van winnaars
De impact van de 010 Inclusief Award wordt het best weerspiegeld in de verhalen van de winnaars. Vijf van de zes organisaties die de award hebben gewonnen, delen hun ervaringen:
Heilige Boontjes (winnaar 1e editie, mkb)
Hun praktijkvoorbeeld, het Rotterdam Recruitment Agency, werd opgezet om jongeren die geen affiniteit hebben met de overheid te helpen bij het vinden van werk. Rodney van den Hengel, de initiatiefnemer, vertelt: “We zagen dat er veel onbenut talent op straat rondliep. In plaats van een traditionele top-down aanpak te hanteren, hebben we mensen uit de straat zelf betrokken bij het werven van jongeren. Dit zorgde voor meer vertrouwen en effectiviteit.”
Van den Hengel benadrukt dat de grootste uitdaging niet lag bij de jongeren zelf, maar bij de gevestigde orde: “Veel beleidsmakers zijn sceptisch over onorthodoxe methoden. Maar de resultaten spreken voor zich: we begonnen met 40 jongeren, dat groeide naar 80 en inmiddels worden er jaarlijks rond de 120 jongeren geplaatst.
Volgens Rodney heeft het winnen van de award Rotterdam Recruitment Agency geholpen om structurele steun te verkrijgen. “De erkenning gaf ons een sterkere positie in gesprekken over financiering en samenwerking.”
Unique (winnaar 1e editie, groot bedrijf)
Unique won de award met hun traineeship diversiteit, dat objectieve werving en selectie bevordert en kansen biedt aan talenten met diverse achtergronden. Dit traineeship ontstond vanuit een specifieke focus op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In slechts vier jaar tijd hielp Unique 400 mensen uit deze doelgroep aan een baan, vanuit de visie dat een divers personeelsbestand begint bij de recruiter. Dit bewijst dat sociale inclusie en zakelijke groei hand in hand kunnen gaan. “Wij geloven dat diverse teams creatiever, productiever en succesvoller zijn,” aldus Cindy Sonnemans. Het traineeship richt zich op het creëren van gelijke kansen voor talenten die anders mogelijk over het hoofd worden gezien in het traditionele wervingsproces. Sonnemans legt uit: “We wilden een programma ontwikkelen waarin niet alleen de diversiteit van de kandidaten werd erkend, maar waarbij ook de focus lag op het ontwikkelen van hun potentieel binnen de organisatie. Het traineeship bereidt kandidaten voor op functies die anders wellicht buiten hun bereik zouden liggen, draagt bij aan de vorming van diverse teams, en verrijkt tegelijkertijd de organisatiecultuur. D&I zitten in het DNA van Unique, iets wat al door de oprichter is meegegeven. Daarom kijken ze naar de mens achter de cv: “Talent, motivatie en drijfveren staan hierbij centraal. We kijken niet alleen naar wat iemand kan, maar ook wat iemand wil.”
Bij het verspreiden en implementeren van het traineeship lag de uitdaging in het activeren van externe organisaties. “Veel organisaties spraken over diversiteit, maar gingen er niet daadwerkelijk mee aan de slag. Daarom was het noodzakelijk om continue het gesprek aan te gaan en geduld te hebben,” aldus Sonnemans. “We zijn een organisatie die niet alleen over inclusie praat, maar het ook in de praktijk brengt. Het tonen van tastbare voorbeelden helpt om anderen te inspireren en een grotere beweging op gang te brengen. We hadden graag gezien dat dit sneller ging, maar dit hangt af van de interne besluitvorming binnen organisaties.”
“Door open het gesprek aan te gaan en anderen te inspireren met bewezen successen, zet Unique zich in voor een bredere beweging richting een inclusieve arbeidsmarkt. Het winnen van de 010 Inclusief Award bevestigt de leidende rol van Unique in dit domein en versterkt de positie als een organisatie die écht verschil maakt. Zo ontstond er een samenwerking met het netwerk voor ex-gedetineerden, waardoor een groep mensen die moeilijk toegang heeft tot de arbeidsmarkt een nieuw kans kreeg. Ook heeft een ROC Unique benaderd voor een samenwerking voor de Ontdek je Talentdag. In samenwerking met ROC, de gemeente Amsterdam en de Skills Ambassade hebben we uitkeringsgerechtigden, waaronder jongeren, laten zien waar hun talenten lagen en gekoppeld aan werkgevers. Zo heeft deze doelgroep door het krijgen van een baan nieuw perspectief gekregen voor de toekomst. Wij geloven in: iedereen doet mee! De award heeft geleid tot nieuwe projecten en onverwachte samenwerkingen die anders misschien niet waren ontstaan. En boven alles heeft het nieuw perspectief geboden aan werknemers en daarmee mensen hoop gegeven.”
Stedin (winnaar 2e editie, groot bedrijf)
Stedin zette zich in voor een meer divers personeelsbestand door specifieke een wervings- en opleidingsprogramma op te zetten voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Juul den Edel- van Hooidonk licht toe: “We merkten dat onze organisatie onvoldoende een afspiegeling was van de samenleving. Door dit gerichte programma op te zetten, waarin we kandidaten een veilige landingsplek bieden en hen de ruimte geven om in het vak te groeien, hebben we barrières verlaagd en kansen gecreëerd voor ondervertegenwoordigde groepen.”
Stedin ondervond uitdagingen bij het implementeren van hun praktijkvoorbeeld. Dat begon al met de vraag welke werkzaamheden de kandidaten veilig konden uitvoeren, ook als zij nog niet over de benodigde veiligheidscertificaten beschikten. “We moesten in de beginfase goed onderzoeken welk werk deze mensen aankonden, wat zij hierin nodig hadden én hoe dit aansloot op de behoeften binnen onze organisatie.” Daarnaast speelden praktische factoren een rol: “We merkten al snel dat het normale lesmateriaal niet geschikt was voor deze doelgroep, dus dat hebben we aangepast. Ook moesten we de vraag beantwoorden of we voldoende begeleidingscapaciteit hadden. Extra begeleiding kost tijd en middelen, en dat legde druk op de fte’s. Bovendien moesten leidinggevenden en begeleiders het geduld opbrengen om deze doelgroep optimaal te ondersteunen en de juiste kennis ontwikkelen over hoe ze met de doelgroep moesten omgaan. Het vergt tijd en doorzettingsvermogen om een cultuurverandering te realiseren. Maar na het winnen van de award zagen we dat ons initiatief bredere erkenning kreeg, wat intern ook voor meer draagvlak zorgde.”
Volgens Stedin heeft de award hun inspanningen versterkt en geholpen bij verdere samenwerkingen. “We zijn in contact gekomen met andere organisaties die met vergelijkbare uitdagingen worstelden. Dit heeft geleid tot nieuwe partnerschappen en gedeelde kennis, wat de impact van onze initiatieven heeft vergroot.”
Minite (winnaar 3e editie, mkb)
Minite ontwikkelde een anoniem sollicitatieplatform om bias in het wervingsproces tegen te gaan. Micky Chen, medeoprichter van Minite, vertelt: “We merkten dat bepaalde kandidaten, vooral studenten met een diverse achtergrond, minder vaak werden uitgenodigd op sollicitatiegesprekken, ondanks sterke profielen. Door onze testfase ontdekten we dat anonimiseren daadwerkelijk hielp om kansen gelijker te verdelen.” Dit illustreert hoe wetenschappelijke inzichten over bias in werving en selectie praktisch kunnen worden toegepast.
De implementatie was echter niet zonder uitdagingen. “Werkgevers vonden het in eerste instantie ongemakkelijk om zonder visuele en persoonlijke gegevens te werken. Maar nadat ze zagen dat het leidde tot betere hires en minder vooroordelen, omarmden ze het concept.” Minite zag niet alleen dat de time-to-hire verkort werd, maar ook dat een bredere en meer diverse groep kandidaten werd aangenomen.
Het winnen van de award gaf Minite leidde tot de lancering van Her Future, een nieuw initiatief dat specifiek gericht is op vrouwen in technische beroepen. “De erkenning zorgde ervoor dat we sneller samenwerkingen met grote bedrijven konden opzetten. Het gaf ons een platform om dit concept verder uit te breiden,” zegt Chen.
OC&C Strategy Consultants (winnaar 3e editie, groot bedrijf)
OC&C richtte zich op het verbeteren van diversiteit binnen de consultancy branche door hun zwangerschapsverlof gelijk te trekken voor ouders, onafhankelijk van hun gender. Teun van der Zijden, partner bij OC&C Strategy Consultancy vertelt: “We hebben ons proces aangepast door bewuster te kijken naar welke barrières bepaalde groepen ervaren en hoe we die kunnen wegnemen.”
De implementatie van de regeling bracht uitdagingen met zich mee. “Er was aanvankelijk enige koudwatervrees, vooral bij de partners binnen onze organisatie. Niet zozeer vanwege de kosten, maar eerder vanwege de impact op onze capaciteit. Onze consultants zitten op een cruciaal niveau in de organisatie: zij leiden projecten en sturen teams aan. Het idee dat zij langer met verlof zouden gaan, riep zorgen op over de continuïteit van lopende projecten.” Toch bleek die angst ongegrond. “Uit gesprekken met collega’s die mogelijk gebruik gingen maken van de regeling bleek dat vrijwel niemand van plan was om een half jaar volledig uit de business te stappen. In de praktijk kiezen de meeste medewerkers voor een flexibeler model, waarbij ze bijvoorbeeld tijdelijk één tot anderhalve dag per week minder werken, met behoud van salaris. Dit maakt de regeling werkbaar voor zowel werknemers als de organisatie.”
De effecten van de maatregelen waren snel merkbaar. “Vaders maakten gebruik van de regeling, wat bijdroeg aan een evenwichtigere werk-privébalans en een inclusievere werkcultuur.”
Daarnaast heeft OC&C na het winnen van de award de interne focus op inclusie verder versterkt: “Het winnen van de award gaf ons extra motivatie en erkenning. We hebben dit moment aangegrepen om onze supportnetwerken op het gebied van sociaaleconomische achtergrond, LHBTQ, arbeidsbeperking en leeftijd verder uit te bouwen.
Lessen en toekomstperspectief
De ervaringen van de afgelopen drie jaar laten zien dat inclusieve initiatieven succesvoller zijn wanneer ze structureel worden aangepakt en breed gedragen worden binnen organisaties. Uit de praktijkverhalen van de winnaars komen een aantal belangrijke lessen naar voren:
- Het begint bij draagvlak: Veel organisaties erkennen het belang van d&i, maar ondervinden weerstand bij de uitvoering ervan. Door interne bewustwording te vergroten, succesverhalen te delen en duidelijke doelen te stellen, kunnen bedrijven d&i structureel verankeren.
- Betrek de doelgroep: Succesvolle inclusie-initiatieven zijn niet alleen bedacht voor de doelgroep, maar samen met hen ontwikkeld, zoals Heilige Boontjes laat zien.
- Treed buiten bestaande banen: Unique bewijst dat innovatieve oplossingen zoals traineeships een effectieve manier zijn om divers talent een eerlijke kans te geven.
- Overtuig interne stakeholders: Verandering stuit vaak op weerstand. Stedin benadrukt het belang van doorzettingsvermogen en duidelijke communicatie om draagvlak te creëren.
- Experimenteer en monitor: Minite laat zien dat innovatieve oplossingen zoals anoniem solliciteren effectief kunnen zijn, mits ze goed worden getest en geëvalueerd.
- Structurele verandering is cruciaal: OC&C Strategy Consultants toont aan dat structurele aanpassingen, zoals gelijk ouderschapsverlof, een blijvend effect hebben op gelijke carrièremogelijkheden.
- Bedrijfscultuur: Overkoepelend spreken alle organisaties uit dat het belangrijk is om een bedrijfscultuur te creëren waarin alle werknemers zich gehoord en gezien voelen.
- Vier en deel successen: Alle winnaars geven aan dat het winnen van de Award intern met trots werd ontvangen. Het inspireerde tot meer inzet en nieuwe initiatieven. Door successen – klein en groot – te delen, motiveer je medewerkers en versterk je de teamspirit.
Conclusie
De 010 Inclusief Award heeft de afgelopen jaren laten zien een belangrijke aanjager te zijn van inclusieve verandering in Rotterdam. Door wetenschap en praktijk samen te brengen, heeft het een platform gecreëerd voor inspiratie, innovatie en samenwerking. De ervaringen van de winnaars laten zien dat erkenning en het delen van best practices concrete veranderingen teweegbrengen. De komende jaren beloven nieuwe kansen en uitdagingen, maar één ding is zeker: de beweging naar een inclusievere stad is ingezet en blijft groeien.
Publicaties
Download hier de Handreiking ‘Iedereen aan boord’.
Download hier de Handreiking Meten is weten: Het meten en monitoren van diversiteit en inclusie’.
Download hier de Handreiking ‘Sociale en pyschologische veiligheid’.